هشدار درباره همکاری کرونا و ایدز

سلامت نیوز:در روزهایی که ویروس کرونا هنوز شیوع پیدا نکرده بود، شاید مهم ترین بیماری عفونی که خیلی ها را نگران می کرد تا به آن مبتلا شوند، ایدز بود. ویروس اچ آی وی اگرچه این روزها با شناخت روش های انتقال، تشخیص به موقع فرد مبتلا و استفاده از برخی داروها کنترل شده، اما زنگ خطر بازگشت به روزهای انتقال این ویروس از طریق تزریق یک بار دیگر به صدا درآمده است. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی ،یکی از روش های انتقال ویروس اچ آی وی تزریق و استفاده از سرنگ مشترک است. بررسی های سال های قبل نشان می دهد اکثر موارد ابتلا مردانی بودند که از سرنگ های مشترک برای تزریق مواد مخدر استفاده می کردند. اما پیگیری برنامه های جامعه کاهش آسیب سبب شد انتقال این ویروس از طریق سرنگ مشترک کاهش پیدا کند و سایر روش های انتقال یعنی تماس جنسی جایگزین شود. درهمین باره قبل تر مینو محرز متخصص بیماری های عفونی به روزنامه همدلی گفته بود: حدود 60هزار مبتلا را تخمین می زنیم که از میان آن ها تقریباً 37هزار نفر گزارش تشخیص داریم. همچنین شایع ترین افراد مبتلا به اچ آی وی در ایران بین سنین 25تا45سال هستند. قبل تر که موارد ابتلا به دلیل دریافت فرآورده های خونی بود تعداد مردهای مبتلا بیشتر بود. بعد از آن که ویروس در بین معتادان تزریقی اپیدمی شد همچنان مردها بیشتر بودند، یعنی یک موقعی آمارهای موارد ابتلا حدود 97درصد مرد بودند و فقط 3درصد زن به این ویروس مبتلا شده بودند. اما از موقعی که روش انتقال ویروس به طرف تماس جنسی انتقال پیدا کرد دائم تعداد زن های مبتلا بیشتر شد. بنابراین امروز نسبت ابتلای میان زن و مرد در ایران 97 به 3درصد نیست. چیزی حدود 65 به 35درصد است. از آنجایی که انتقال اچ آی وی با تماس جنسی بیشتر شده با ادامه همین روند احتمالاً مانند سایر نقاط دنیا این نسبت میان زنان و مردان مساوی می شود. البته هنوز اکثریت موارد مبتلا به اچ آی وی با آقایان است. اگرچه در شرایط کنونی همچنان انتقال اچ آی وی از طریق تماس جنسی بیشتر است، اما بررسی های اخیر نشان می دهد خطر انتقال ویروس از طریق تزریق با سرنگ مشترک آهسته آهسته دارد خودنمایی می کند و اگر توجه ها به این مسئله جلب نشود ممکن است سبب افزایش خوشه ای افراد مبتلا به اچ آی وی در آینده شود. اما این که چرا این اتفاق درحال رخ دادن است پاسخ همان متهم همیشگی این روزها یعنی ویروس کرونا است. کرونا اگرچه خودش به تنهایی تهدیدی جدی برای حیات انسان محسوب می شود، اما سایر پیوست های آن قوز بالای قوز مواجهه ما با این ویروس شده است. همان طور کرونا و خانه نشینی ها متناوبِ 14ماه گذشته سبب افزایش خشونت خانگی علیه زنان و کودکان شد، حالا این ویروس سبب افزایش مصرف مواد مخدر از طریق تزریق شده است. درخصوص این که ویروس کرونا چگونه سبب افزایش تزریق مواد مخدر در میان مصرف کنندگان شده است، حبیب بهرامی، مدیرعامل موسسه کاهش آسیب سیمای سبز رهایی می گوید: باتوجه به بسته شدن مرزها مانند مرز میان ایران و افغانستان ورود مواد مخدر به شدت کاهش پیدا کرده است، این کاهش مواد مخدر در سطح کشور سبب افزایش قیمت آن شده است. به طور مثال اگر تا قبل از شیوع کرونا یک گرم هروئین 20هزار تومان بود الان به قیمت 60هزار تومان رسیده است. در چنین شرایطی کسی که یک گرم هروئین را با قیمت 20هزارتومان به صورت تدخینی( دود کردن، مانند سیگار کشیدن) مصرف می کرده است دیگر با این 20هزار تومان نمی تواند یک گرم هروئین خریداری کند، بنابراین مجبور است یک سوم گرم هروئین بخرد و مشکل تازه از این جا شروع می شود چراکه یک سوم گرم هروئین را نمی تواند تدخینی مصرف کند. وی ادامه می دهد: در چنین شرایطی فرد دارای اعتیاد مجبور است برای این که نیاز بدن خودش را تامین کند این یک سوم گرم هروئین را تزریق کند تاکه اثربخشی لازم را برای او داشته باشد، از این روی الان ما شاهد این هستیم که در جامعه معتادین تزریق درحال افزایش است، به ویژه کارتن خواب ها و این می تواند زنگ خطری باشد برای گسترش عفونت اچ آی وی از طریق تزریق مواد مخدر. حالا از آن جایی که به دلیل افزایش قیمت مواد مخدر فرد مصرف کننده توان خرید گرم بیشتری از مخدر مورد نیازش برای استفاده تدخینی ندارد و به روش تزریق روی آورده است، اقدامات کاهش آسیبی می تواند سهم زیادی در کنترل منع استفاده مشترک از سرنگ تاثیرگذار باشد، با این وجود احساس می شود این اقدامات کاهش آسیب دیگر مانند گذشته فراگیر نیست و همین مسئله نگرانی از انتقال ویروس اچ آی وی از طریق تزریق را بیشتر کرده است. بهرامی با اشاره به سوابق گذشته اقدامات کاهش آسیبی درخصوص ایجاد اختلال در اجرای این برنامه ها بیان می کند: در سال های گذشته در کشور ما راه اصلی انتقال اچ آی وی از طریق سرنگ های مشترک و مواد مخدر بود، اما برنامه های کاهش آسیب سبب شد طی دو سه سال گذشته وزارت بهداشت اعلام کند دیگر راه اصلی انتقال اچ آی وی در ایران از طریق تزریق مشترک نیست بلکه از طریق روابط جنسی محافظت نشده است. وی با طرح این پرسش که چرا روش انتقال ویروس اچ آی وی به سمت و سوی تماس جنسی محافظت نشده منتقل شد ادامه می دهد: به این دلیل که برنامه های کاهش آسیب در کشور اجرا شدند و در میان معتادین سرنگ و سوزن توزیع شد، نتیجه این اقدام این بود که به جرأت دیگر معتادی وجود نداشت که از طریق تزریق مشترک اچ آی وی را منتقل کند، چراکه هرکسی سرنگ یک بار مصرف استفاده می کرد، اما الان متاسفانه برنامه های کاهش آسیب یک مقدار درحال کمرنگ شدن است. مدیرعامل موسسه سیمای سبز رهایی بیان می کند: دلیل این مسئله این است که توجه مسئولین به برنامه های کاهش آسیب یک مقدار کم شده است. بخشی از برنامه های کاهش آسیب دولتی است و بخش دیگر آن را موسسات کاهش آسیب به عهده گرفته اند، زمانی که این برنامه ها در اوج خودش بود کلینیک ها، داروخانه ها، تیم های سیار، مراکز دی آی سی، گرمخانه ها، شلترها، سرنگ و سوزن در اختیار کارتن خواب ها می گذاشتند. اما امروز توجه مسئولین نسبت به برنامه های کاهش آسیب کم شده است، راهکار جبران چنین وضعیتی، یعنی برای این که این تزریق های مشترک در میان معتادین شروع نشود و در نتیجه آن احتمال انتقال اچ آی وی افزایش پیدا نکند، این است که مجدد برنامه های کاهش آسیب شروع شود، این برنامه ها به طور جدی دنبال شوند تا این که این نگرانی ایجاد شده به واقعیت نزدیک نشود. بهرامی درخصوص چرایی کم‎توجهی درباره برنامه های کاهش آسیب، می گوید: در حوزه اعتیاد بیشتر توجه مسئولین به درمان اجباری اعتیاد به مواد مخدر معطوف شده است. ما قبل تر شاهد دستاوردهای خوب برنامه های کاهش آسیب بودیم، یکی از دستاوردهای محسوس این برنامه این بود که انتقال اچ آی وی از طریق تزریق مشترک برداشته شد، قابل توجه است که وقتی جامعه توانست از طریق یک برنامه کم هزینه به یک چنین دستاورد بزرگی برسد باید مراقب بود که این برنامه ها کاهش پیدا نکند و نتایجی که از این مسیر حاصل شده از دست نرود.