هوش تجاری در حقیقت یک دنیای جدید در حال تغییر و رو به رشد است که میتوان از آن به عنوان مجموعهای از مفاهیم و روشها برای بهبود تصمیمگیری در تجارت توسط حقایق و سیستمهای مبتنی بر واقعیتها استفاده کرد. بی تردید تصمیمگیریهای استراتژیک برای هر سازمانی که به دنبال موفقیت و پیشی گرفتن از رقبای خود است، بسیار مهم خواهد بود.
به همین دلیل، در حال حاضر تقاضا برای استخدام کارشناس هوش تجاری که میتواند از قدرت دادهها استفاده کرده و آنها را به بینشهای عملی در راستای موفقیت سازمان تبدیل کند، بیش از قبل است؛ از همین رو، شما هم میتوانید با گذراندن دوره رشته هوش تجاری در این حوزه فعالیت کنید. اگر کنجکاو شدید که بیشتر در این مورد بدانید، تا انتهای متن همراه ما باشید.
هوش تجاری چیست؟
به زبان ساده، رشته هوش تجاری یا Business Intelligence (BI)، انواع فناوریها، فرایندها و استراتژیها را ترکیب میکند تا دادههای خام را به بینشهای معنادار در راستای اهداف مجموعه تبدیل کند. این موضوع به افراد و سازمانها کمک کرده تا تصمیمهای آگاهانه بگیرند و موفقیت کسب و کار را هدایت کنند.
در نظر داشته باشید که هوش تجاری را نباید با تجزیه و تحلیل تجاری اشتباه بگیرید. هوش تجاری یک رویکرد توصیفی برای ارائه بینش روشن در مورد نحوه عملکرد یک کسب و کار برای رسیدن به موفقیت دارد؛ از سوی دیگر، تجزیه و تحلیل کسب و کار در واقع آنچه که یک سازمان ممکن است برای دستیابی به اهدافش انجام دهد را پیشبینی میکند.
به طور کلی، BI یک قطبنمای مفید برای سازمانها است؛ زیرا میتواند افراد را ازطریق حجم عظیمی از دادهها راهنمایی کند و به آنها در دستیابی به اهداف تجاری خود کمک کند. هوش تجاری به رهبران کسب و کار، مدیران اجرایی و تحلیلگران قدرت میدهد تا دادهها را از منابع شرکت جمعآوری، تجزیه، تحلیل و تفسیر کنند تا دیدی جامع از عملیات، مشتریان، روندهای بازار و موارد دیگر داشته باشند.
۴ مفهوم اصلی هوش تجاری کدام است؟
چهار مفهوم کلیدی رشته هوش تجاری (BI)، جمعآوری دادهها، تجزیه و تحلیل، تجسم و تصمیمگیری است که در ادامه توضیح مختصری در مورد هر کدام میدهیم.
- جمعآوری دادهها شامل گردآوری اطلاعات مرتبط از منابع مختلف است.
- تجزیه و تحلیل، از ابزارها و تکنیکهایی برای استخراج بینش و روندها از دادههای جمعآوری شده استفاده میکند.
- تجسم، دادههای پیچیده را به نمایشهای بصری قابل درک تبدیل میکند.
- در نهایت، این بینشها به تصمیمگیری کمک کرده و کسب و کارها را قادر میسازند تا انتخابهای آگاهانه در راستای بهینهسازی استراتژیها داشته باشند.
به طور کلی، رویکرد Business Intelligence، سازمانها را با تبدیل دادههای خام به دانش عملی، افزایش مزیت رقابتی و افزایش رشد توانمند خواهد کرد.
رشته هوش تجاری در دانشگاه چگونه است؟
برای ورود به این رشته از طریق دانشگاه میتوانید در کنکور سراسری شرکت کرده و با انتخاب رشتههای مرتبط، در نهایت در رشته هوش تجاری مدرک بگیرید؛ همچنین، این امکان برای شما فراهم است که یکی از رشتههای بدون کنکور را انتخاب کرده و پس از دریافت مدرک کارشناسی، وارد گرایش هوش تجاری شوید.
با این حال، برخی از موسسات غیردانشگاهی نیز دورههای هوش تجاری را برگزار کرده که در این دورهها، روشهای تحلیل و استفاده از ابزارهای هوش تجاری آموزش داده میشود. در نهایت نیز به دانشجویان دوره، مدرک معتبر اعطا خواهد شد. در حالت کلی، رشته Business Intelligence (BI) برای رشتههای مهندسی صنایع (تمامی گرایشها)، مهندسی فناوری اطلاعات و رشته مدیریت ارشد کسب و کار (MBA)، بیشترین کاربرد را دارد. پس از دریافت مدرک میتوانید برای عنوان شغلی استخدام کارشناس هوش تجاری در بخش فرصتهای شغلی سایت به دنبال موقعیت مناسبی باشید.
اهمیت و نقش هوش تجاری در کسب و کارها
هوش تجاری در کسب و کارهای مختلف، نقش مدیریت، تجزیه و تحلیل و تفسیر دادهها را برای ارائه راهکارهای کاربردی در راستای اتخاذ تصمیمات تجاری آگاهانه بر عهده دارد. در واقع، کارشناسان Business Intelligence (BI)، ابتدا دادهها را از منابع مختلف جمعآوری و سازماندهی کرده و از صحت و کامل بودن آنها اطمینان حاصل میکنند. سپس از ابزارها و تکنیکهای تخصصی برای تجزیه و تحلیل دادهها، شناسایی الگوها، روندها و همبستگیهایی استفاده کرده که میتواند در انتخابهای استراتژیک و مهم تاثیرگذار باشد. در نهایت، این بینشها در قالب گزارشهایی ترجمه میشوند و اطلاعات پیچیده را به راحتی برای ذینفعان قابل درک خواهند کرد.
با این حال، فارغالتحصیلان رشته هوش تجاری در محیطهای سازمانی با سایر تیمها برای درک نیازهای دادهای آنها و طراحی راهحلهایی با هدف رفع این نیازها، همکاری میکنند. کارشناسان هوش تجاری نقش بسیار مهمی را در ایجاد یک فرهنگ مبتنی بر داده در سازمان بر عهده دارند؛ چراکه با این روش، تصمیمات به جای فرضیات بر اساس شواهد گرفته میشوند. به طور کلی، با تصمیمگیری مبتنی بر داده به بهینهسازی عملیات، بهبود تجربیات مشتری و دستیابی به اهداف تجاری کمک خواهد شد.
۵ مرحله مهم هوش تجاری
رشته هوش تجاری (BI) چندین مرحله اساسی را در بر میگیرد که به طور کلی سازمانها را قادر میسازد تا دادهها را به بینشهای عملی تبدیل کنند. این ۵ مرحله را در ادامه معرفی خواهیم کرد.
۱- جمعآوری و یکپارچهسازی دادهها
این مرحله شامل جمعآوری دادهها از منابع مختلف ازجمله پایگاه دادههای داخلی، APIهای خارجی و … است. سپس دادهها ادغام شده و بازبینی میشوند تا به یک قالب ثابت برای تجزیه و تحلیل تبدیل شوند.
۲- تجزیه و تحلیل دادهها
متخصصان رشته هوش تجاری از ابزارها و تکنیکهای تحلیلی برای کشف و بررسی دادهها برای به دست آوردن الگوها، روندها، ناهنجاریها و همبستگیها استفاده میکنند؛ در این میان، روشهای آماری و الگوریتمهای یادگیری ماشین اغلب برای کشف بینشهای ارزشمند از میان بررسی دادههای جمعآوری شده، به کار میروند.
۳- تجسم دادهها
به طور کلی، تبدیل دادههای پیچیده به قالبهای بصری قابل فهم مانند نمودارها و گزارشها، حیاتی است. تجسم دادهها به ذینفعان کمک میکند تا راهکارها را به سرعت درک کنند و بر اساس اطلاعات ارائه شده تصمیمات آگاهانهتری بگیرند.
۴- گزارش دهی
هوش تجاری شامل ایجاد گزارشهای منظم و داشبوردهای تعاملی است که شاخصهای کلیدی عملکرد (KPI) و معیارها را نمایش میدهد. این گزارشها، تصویری از عملکرد کسب و کار ارائه کرده و به کاربران اجازه میدهند جزییات را بررسی کنند.
۵- پشتیبانی تصمیم
هدف Business Intelligence (BI) حمایت از تصمیمگیری استراتژیک با ارائه بینشهای مرتبط، دقیق و به موقع است. با همسو کردن تجزیه و تحلیل دادهها با اهداف تجاری، سازمانها میتوانند فرایندها را بهینه کرده و با شناسایی فرصتها به چالشها به طور موثر رسیدگی کنند.
این پنج گام مهم، در مجموع به سازمانها قدرت میدهد تا از دادههای خود به عنوان یک دارایی استراتژیک استفاده کنند. کارشناسان هوش تجاری نیز با ذینفعان کسب و کارها برای توسعه مدلهای داده، طراحی تجسم و تسهیل ادغام بینشها در عملیات روزانه با هدف بهبود عملکرد و کسب موفقیت در رقابت، همکاری میکنند.
جمعبندی
هوش تجاری فقط یک مفهوم نیست، بلکه مجموعهای از مفاهیم و متدولوژیها است که برای بهبود تصمیمگیری در ایدهها و تحلیلهای تجاری استفاده میشود. در حقیقت، رشته هوش تجاری به مجموعهای از مدلهای ریاضی و روشهای تحلیل اشاره دارد که از دادهها برای تولید اطلاعات ارزشمند و بینش برای تصمیمگیریهای مهم استفاده میکند.
به طور کلی، ابزارهای هوش تجاری به سازمانها کمک کرده تا بینشی در مورد بازارهای جدید به دست آورند. به گونهای که تقاضا و مناسب بودن محصولات و خدمات خود را برای بخشهای مختلف بازار ارزیابی کنند و تاثیر استراتژیهای بازاریابی خود را بسنجند. اگر در این حوزه مهارت دارید، میتوانید در بخش فرصتهای شغلی سایت به دنبال گزینههای استخدام کارشناس هوش تجاری باشید.
نوشته معرفی رشته هوش تجاری BI اولین بار در وبلاگ ایران تلنت. پدیدار شد.