افزایش خطا در آزمایشهای سریع کرونا
سلامت نیوز:موارد ابتلا به کرونا به شدت در حال افزایش است و حالا جمعیت بیشتری برای گرفتن تست های پی سی آر به مراکز آزمایشگاهی مراجعه می کنند. در این شرایط بسیاری از آزمایشگاه ها هم آستین ها را بالا زده اند و به صورت سیار تست های کرونا می گیرند؛ یا به خانه ها و محل کار می آیند، یا در خیابان و مکان های عمومی اقدام به گرفتن تست کرونا می کنند. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ، اواخر فروردین هم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اعلام کرد که برای سرعت دادن به ماجرای غربالگری، تست کرونا در خودروی مراجعه کنندگان انجام می شود. تست های پی سی آر را به عنوان مطمئن ترین روش برای تشخیص ابتلا به کرونا می دانند و استناد بیمارستان ها، افراد و حتی مراکز اداری برای ابتلا به کرونا، همین برگه آزمایش است. همه اینها در شرایطی است که در هفته ها و ماه های گذشته با افزایش قابل توجه مبتلایان، میزان مراجعه افراد با نشانه های کرونا برای گرفتن تست و منفی شدن آزمایش کرونایشان، بالا رفته است. همه می خواهند تست بدهند و نتیجه منفی و مثبت آزمایش ها دردسرساز شده است. برخی با داشتن علائم بیماری، با تست های منفی مواجه می شوند و گروهی با نداشتن علائم، تست شان مثبت می شود. آنها میان ماندن در خانه و ادامه فعالیت های روزانه شان، مانده اند. تست های سریع کرونا دقیق نیست ماجرای تست های منفی و مثبت کاذب را محمد جواد غروی، دبیر انجمن متخصصان علوم آزمایشگاهی توضیح می دهد. به گفته او، چند نوع آزمایش برای تشخیص کرونا وجود دارد که هر کدام در جایگاه خود قابل تفسیرند. آزمایش های مولکولی به ۲روش انجام می شوند؛ یکی روش های real time pcr که روش حساس و دقیقی است و براساس تکثیر ژنوم ویروس انجام می شود و مورد تأیید جامعه جهانی هم است. آزمایشگاه های معتبر کشور که تحت پایش های انستیتو پاستور قرار گرفته اند، اینگونه آزمایش ها را به طور کامل و دقیق انجام می دهند. در این روش از حلق و بینی فرد و گاهی تنها از یکی از آنها نمونه گرفته می شود که شاید نتیجه آن کمی متفاوت باشد که البته قابل اغماض است. غروی تأکید می کند که کیت های آزمایشگاهی که هم اکنون در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد، به دلیل نظارت وزارت بهداشت، کیفیت بالایی دارند و معتبرند. با این حال، او انجام تست های سریع کرونا را فاقد اعتبار کافی می داند؛ اقدامی که این روزها رایج شده اما آزمایشگاه های معتبر آن را تأیید نمی کنند ولی به دلیل سرعت عمل، به وفور انجام می شود، آزمایش هایی است که در مراکز بهداشتی، فرودگاه ها یا ورزشگاه ها انجام می دهند و به عنوان تست های مولکولی و سریع کرونا شناخته می شوند. اینها تست های پی سی آر واقعی نیستند چون در آزمایش های پی سی آر روش سریع انجام تست، امکان پذیر نیست. در این آزمایش ها، آنتی ژن ویروس را در برخورد با نوارهای مخصوص قرار می دهند و به این ترتیب ویروس را شناسایی می کنند. هم اکنون تست های rapid یا سریع، در منزل، خودرو، مراکز بهداشتی، دانشگاه ها یا مطب ها گرفته می شود، به همین دلیل انجام آنها و همچنین متقاضیان آن هم زیاد شده اند که البته ممکن است نتایجش هم گاهی با خطا مواجه شود. او می گوید: هم اکنون متقاضیان انجام اینگونه آزمایش ها با داشتن علائم سرماخوردگی یا گاهی بدون هیچ علائمی، زیاد است چون افراد فکر می کنند شاید بتوانند با این تست ها، هراس و نگرانی از ابتلایشان را کم کنند . دبیر انجمن متخصصان علوم آزمایشگاهی تأکید می کند که این آزمایش ها، نوعی غربالگری است، با اینکه مورد تأیید نیستند اما به عنوان غربالگری اولیه می توان آن را پذیرفت. البته برای اطمینان بیشتر و تأیید نهایی باید آزمایش های دقیق تر و طولانی تری در آزمایشگاه های معتبر هم انجام شود؛ اینگونه آزمایش های سریع کرونا هم مانند تست های سریع بارداری یا قند است که داروخانه ها نوار تست آنها را می فروشند که فقط برای تشخیص فوری و اولیه مناسب هستند ولی دقت لازم را ندارند. اما چون پاسخ این آزمایش ها سریع به شخص مراجعه کننده داده می شود، اغلب مراجعان از آن استقبال می کنند. دردسرهای نتایج کاذب غروی می گوید که انجام آزمایش های سریع کرونا ممکن است به طور کاذب مثبت یا منفی باشد چون گاهی نمونه گیری های غیرآزمایشگاهی دقیق و توسط کارشناسان مطلع انجام نمی شود. به گفته او، مهارت کسی که نمونه گیری می کند، در نتیجه تست پی سی آر، بسیار مهم است. میزان عمیق بودن نمونه گیری هم اهمیت زیادی دارد. نمونه گیری های دقیق ممکن است منجر به حالت تهوع در شخص شود. براساس اعلام این متخصص، خطا در انجام آزمایش پی سی آر سریع و در محل های نامعتبر، در نتیجه تست هم مشخص می شود. همه اینها در شرایطی است که حتی با اطمینان از نمونه گیری درست، باز هم انجام تست های سریع کرونا، قابل اعتماد نیست و دقت آزمایشگاهی ندارد. بنابراین نتیجه تست، کاذب می شود؛ منفی های کاذب ممکن است در سطح جامعه مشکلات زیادی به وجود آورد، چون ناقلان خاموش هستند و در جامعه تردد می کنند. با این همه غروی تأکید می کند که در این شرایط سخت شیوع ویروس، افراد با داشتن علائم سرماخوردگی یا آلرژی، باز هم با انجام این تست ها می توانند تا حدودی غربالگری شوند، بنابراین انجام اینگونه تست های سریع در شرایط پرخطر شیوع ویروس کرونا کار اشتباهی نیست؛ چرا که در این وضعیت باید بیماریابی به حداکثر برسد اما بهتر است این آزمایش ها در آزمایشگاه های معتبر و تحت نظارت وزارت بهداشت انجام شود؛ چرا که اغلب مکان هایی که این تست ها را انجام می دهند، مجوز لازم را ندارند و بیشتر برای کاسبی این کار را انجام می دهند، درحالی که نتیجه این تست ها می تواند مردم را گمراه کند. احتمال منفی شدن تست با مراجعه زودهنگام بیماران کیان امینیان، میکروبیولوژیست آزمایشگاه هم درباره نتایج تست های کرونا با نتیجه های کاذب توضیح هایی می دهد. به گفته او، با توجه به اینکه بیماری کرونا، پاندمی است، می توان احتمال داد هر کس نشانه ای از بیماری دارد، ممکن است به کرونا مبتلا شده باشد. دقیق ترین نوع آزمایش هم برای تشخیص بیماری کرونا پی سی آر است اما تست های آنتی بادی igg و igm هم هستند که انجام آنها در مرحله اول بیماری یا قبل از ابتلای شخص به بیماری هیچ کارایی ندارند و فقط یک ماه بعد از بیماری برای تشخیص ناقل یا ایمن بودن فرد انجام می شوند. به گفته امینیان یکی از دلایل اشتباه در تشخیص نتایج آزمایش های پی سی آر مراجعه زودهنگام افراد برای انجام آزمایش است؛ وقتی شخص در فاز اول بیماری باشد، یعنی ویروس وارد سطح ریه شده و ممکن است با برداشتن آن توسط سواپ بینی یا حلق، قابل تشخیص نباشد؛ یعنی هنوز به اندازه ای نرسیده است که وارد غشای مخاط سطح بینی یا حلق شود.همین مسئله سبب می شود تا نتیجه آزمایش دقیق نشود. به گفته این کارشناس آزمایشگاه، در دوران کرونا هر علامت سرماخوردگی یا آلرژی های سخت تنفسی نشانه ابتلا به کرونا نیست. چون در بسیاری موارد نتایج تست کرونای این افراد با داشتن چنین علائمی منفی است. می توان گفت نتایج تست های پی سی آر معمولا تا 90درصد درست است، اما نوع کیت های تشخیصی و پرایمرها برای آزمایش کرونا هم در این میان مهم اند. مثلا نتایج آزمایش ها با کیت ها و پرایمرهای بعضی شرکت های چینی با خطای بیشتری همراه است. به گفته امینیان، حتی اگر در مجاورت با شخص مبتلا به کرونا هم باشیم نباید بلافاصله تست کرونا داد. بهتر است با فرض مبتلا شدن به بیماری، به جای پرداخت هزینه تست پی سی آر ابتدا به تقویت سیستم ایمنی خود با استفاده از ویتامین و تغذیه درست پرداخت. بهترین زمان مراجعه برای تست های تشخیصی کرونا پس از بروز علائم است.