جزئیات نقشه راه ایرانی – آمریکایی نجات دریاچه ارومیه

منبع :  سلامت نیوز دسته بندی : سلامت و تغذیه کد خبر : 14483 3 سال قبل 624
سلامت نیوز:علاقه زیادی برای احیای دریاچه های نمکی در دنیا وجود دارد و در ایران نیز مدیران به دنبال احیای دریاچه ارومیه با هدف رساندن تراز آب دریاچه به 1274.1متر از سطح آب های آزاد با میزان شوری 263گرم در لیتر هستند. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ، به اعتقاد مسئولان ستاد احیای دریاچه ارومیه، میزان شوری آب دریاچه به تراکم آرتمیا و درنتیجه حفاظت از فلامینگو ها کمک می کند. دریاچه ارومیه یکی از بزرگ ترین دریاچه های شور جهان است که طی 2دهه گذشته 95درصد از حجم آب خود را از دست داده و سطح تراز آب در آن بیش از 7متر کاهش یافته است. خواهرخوانده آمریکایی دریاچه ارومیه مشابهت هایی از لحاظ ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و مسائل مدیریت منابع آب با دریاچه بزرگ نمک در ایالت یوتای آمریکا دارد و به همین دلیل نیز این دو دریاچه خواهرخوانده شدند. محققان دانشگاه های تربیت مدرس ایران و یوتای آمریکا اما تحقیقات خود درباره دریاچه ارومیه را منتشر کرده اند و سمیه سیما، دیوید روزنبرگ، وین ورسباخ، سارا نول و کارین کتنرینگ محققان این پژوهش هستند. نتایج این پژوهش براساس آنچه محققان اعلام کرده اند می تواند در بازنگری اهداف برنامه احیای دریاچه ارومیه مورد استفاده قرار گیرد.براساس گزارشی که تیم محققان ایرانی و آمریکایی از مطالعه وضعیت دریاچه ارومیه منتشر کرده اند، طیف وسیعی از اهداف که انعطاف پذیری بیشتری برای مدیریت دریاچه فراهم می کند در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است. این اهداف شامل برنامه کاهش شوری دریاچه ارومیه با هدف حفظ جمعیت آرتمیا و فلامینگو، جداسازی جزایر از یکدیگر و بدنه اصلی، کاهش گردوغبار دریاچه، حفظ یون های باارزش اقتصادی و بهبود دسترسی تفریحی به سواحل است. محققان در تنظیم گزارش خود از وضعیت دریاچه ارومیه از اطلاعات 40ساله میدانی، ماهواره ای و مدل سازی دریاچه ارومیه و همچنین تحقیقات موجود در مورد هر کدام از این اهداف استفاده کرده اند. کاستی های یک طرح هم اکنون آنچه ستاد احیای دریاچه ارومیه به عنوان تراز اکولوژیک آب این دریاچه اعلام کرده است ۱۲۷۴.1است که باید در سال 1406بدان دست یافت. اما براساس یافته های دانشمندان ایرانی و آمریکایی، دستیابی به تراز اکولوژیکی ۱۲۷۴.1متر که یکی از اهداف اصلی پروژه احیای دریاچه ارومیه است، ممکن است منجر به احیای جمعیت قابل توجه آرتمیا و فلامینگو نشود. همه اهداف تعریف شده در پروژه احیای دریاچه ارومیه با دسترسی به یک تراز آب واحد، محقق نمی شود و پژوهشگران ایرانی و آمریکایی مناسب بودن استفاده از یک هدف تراز واحد را به عنوان شاخص موفقیت در احیای دریاچه ارومیه زیر سؤال می برند.بازده و قیمت محصولات کشاورزی و تورم اقتصادی، بر مصالحه و تضاد بین شرایط دریاچه و درآمد کشاورزی در حوضه آبریز نیز تأثیر قابل توجهی دارد که محققان ایرانی و آمریکایی در گزارش خود اعلام کرده اند، لازم است تصمیم گیران طیف وسیعی از خدمات زیست بومی (اکوسیستمی) را برای احیای دریاچه ارومیه درنظر گرفته و میزان تغییرات سطح این خدمات را با تغییرات تراز دریاچه به صورت مداوم پایش کنند تا براساس خدمات اکوسیستمی قابل دستیابی، راهبردهای مدیریتی در احیای دریاچه ارومیه تغییر کند. بهبود وضعیت به اعتقاد پژوهشگران این تحقیق، افزایش تراز دریاچه تا 1273متر (بالاتر از تراز متوسط آب های آزاد)، به عنوان هدف تعریف شده در فاز دوم برنامه احیای دریاچه ارومیه تا سال 2021می تواند منجر به دستیابی به برخی از اهداف کمی، همچون کاهش گردوغبار، حفاظت از گونه های حفاظت شده در جزایر (قوچ ارمنی و گوزن زرد) و بهبود شرایط تفرجگاه های ساحلی دریاچه ارومیه شود. همچنین تعیین کمی محدوده ترازهای دریاچه که می توانند خدمات اکوسیستمی دریاچه را بهبود یا تقلیل دهند، به مدیران این امکان را خواهد داد تا به موازات تلاش برای افزایش تراز دریاچه ارومیه با هدف کاهش شوری آب و احیای جمعیت آرتمیا و فلامینگو، سایر خدمات اکوسیستمی را نیز مدنظر قرار دهند. محققان ایرانی و آمریکایی اعلام کرده اند، مدیران می توانند به موازات افزایش آگاهی نسبت به شوری، ترسیب، انحلال نمک، حجم ورودی آب به مخازن حوضه آبریز، برداشت آب از چاه های غیرمجاز، رواناب های کشاورزی و جریان های بازگشتی، سیلاب ها، تبخیر، تعرق، زنجیره غذایی دریاچه و سایر فرایندها به مرور زمان سیاست های مربوط به تخصیص آب، توسعه کشاورزی و استراتژی های احیا را به روزرسانی کرده و تطبیق دهند. بازگشت به شرایط نامطلوب در صورت کوتاهی در احیای دریاچه چندی پیش سمیه سیما، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس و مسئول تیم ایرانی در همکاری مشترک با محققان آمریکایی برای احیای دریاچه ارومیه اعلام کرد: هم اکنون در یک نقطه عطف هستیم. هر اقدام کوچکی مهم است. ما باید همین الان برای احیای دریاچه اقدام کنیم و اقدامات مثبت را تداوم بدهیم. هرگونه کوتاهی و بی توجهی می تواند ما را به شرایط نامطلوب قبل از تثبیت برگرداند. عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس معتقد است: ما باید متغیر بودن تراز آب دریاچه را (بر اثر فعالیت های انسانی در حوضه و شرایط اقلیمی) به عنوان یک واقعیت بپذیریم و متناسب با این شرایط در انجام اقدامات موردنیاز برای احیای دریاچه جایی متمرکز شویم که بتواند بهبود قابل توجهی در خدمات اکوسیستمی دریاچه ایجاد کند. احیای دریاچه ارومیه کار ساده ای نیست و استفاده از تجربیات بین المللی در این زمینه بسیار ضروری است. اقدامات خوبی در این راستا بعد از شکل گیری ستاد احیای دریاچه ارومیه درخصوص ایجاد هماهنگی بین دستگاه های اجرایی، ارتقای آگاهی و ایجاد توجه عمومی به موضوع، اجرای طرح های صرفه جویی آب و ارتقای عملکرد محصولات کشاورزی در حوضه آبریز ارومیه انجام شده است که ضرورت دارد ادامه یابد.
مشاهده این خبر در سایت مرجع