مادربرد رو به مرگ یکی از بدترین مشکلات سخت‌افزاری است. از آنجایی که تمام قطعات اصلی کامپیوتر از طریق مادربرد با یکدیگر ارتباط دارند، بروز هرگونه مشکل برای آن به معنای از بین رفتن کارایی کل سیستم خواهد بود. با وجود اینکه تشخیص مادربرد رو به مرگ کار راحتی نیست، ولی در ادامه نشانه‌های برای این موضوع را مطرح می‌کنیم.
- راهنمای خرید مادربرد؛ هر آنچه پیش از انتخاب باید بدانید
تشخیص مشکل داشتن یا نداشتن مادربرد
قبل از اینکه مرگ مادربرد را تایید کنیم، باید بدانیم که مشکل اصلی مربوط به پیکربندی و تنظیمات هست یا نه. اول از همه طبیعتا تمام قطعات باید با یکدیگر هماهنگی داشته باشند. اما طبیعتا اگر مدت‌هاست بدون هیچ مشکلی از کامپیوتر استفاده می‌کنید ولی به صورت ناگهانی مثلا این سیستم دیگر روشن نمی‌شود، پس ممکن است مشکل اصلی مربوط به خود مادربرد باشد. برای تایید کردن این موضوع، به دنبال نشانه‌های زیر بگردید:
بوق زدن کامپیوتر بعد از روشن شدن
صداهای بوقی که از مادربرد کامپیوتر شنیده می‌شود، انواع و اقسام متفاوتی دارد که هر کدام از آن‌ها نشان‌دهنده بروز یک مشکل منحصربه‌فرد در مادربرد کامپیوتر است. شنیده شدن صدای بوق از مادربرد کامپیوتر نیز به این دلیل است که وقتی یک کامپیوتر روشن شده و بوت می‌شود یا زمانی که Reset می‌شود، BIOS سیستم با عملکردی به نام POST سخت‌افزار سیستم را تست می‌کند تا از درستی اتصال انواع قطعه‌ها مطلع شود. در این حالت اگر سیستم شما با مشکلی مواجه شده باشد، POST برای BIOS پیغام خطا میفرستد که این پیغام خطا به صورت صدای بوق است.
با توجه به شرکت سازنده‌ی مادربرد، این بوق‌ها معناهای متفاوتی دارند. در اینترنت با توجه به شرکت سازنده مادربرد سیستم، می‌توانید معنای بوق دریافتی را متوجه شوید و بفهمید که آیا این بوق از وجود یک مشکل جدی در مادربرد خبر می‌دهد یا نه. اما اگر به طور ناگهانی سیستم خاموش شده و تلاش شما برای روشن کردن آن جوابگو نیست، ممکن است مادربرد خراب شده باشد ولی در بیشتر اوقات، قبل از مرگ مادربرد با چنین بوق‌هایی روبرو می‌شوید.
چراغ‌های مادربرد
چراغ‌های LED تعبیه شده در مادربرد می‌توانند اطلاعات مهمی در اختیار شما قرار دهند. اکثر مادربردهای جدید، دارای چهار چراغ LED قرمز رنگ هستند که نامگذاری شده‌اند. چراغ BOOT مربوط به مشکلات هارد یا حافظه SSD است، چراغ VGA از مشکلات کارت گرافیک خبر می‌دهد، چراغ DRAM به رم ارتباط دارد و در نهایت چراغ CPU هم طبیعتا مربوط به پردازنده کامپیوتر است. اگر بررسی این قطعات مشکلات سیستم را برطرف نکرد، پس به احتمال زیاد مشکل اصلی مربوط به خود مادربرد است.
آسیب فیزیکی مادربرد
طبیعتا اگر به مادربرد آسیب فیزیکی وارد شده باشد، ممکن است دیگر درست کار نکند. در هر مادربرد چندین قطعه‌ی ریز و درشت تعبیه شده که هرکدام از آن‌ها با کوچک‌ترین ضربه‌ای ممکن است از کار بیفتند. تشخیص مواردی مانند نفوذ آب یا اتصال کوتاه می‌تواند بسیار سخت باشد اما تغییر رنگ یا علائم سوختگی را به راحتی می‌توانید تشخیص دهید.
بنابراین روی هم رفته همواره از محکم بودن پیچ‌ها و محل قرارگیری مادربرد در کیس مطمئن شوید. همچنین گاهی اوقات بهتر است مادربرد را از کیس جدا کنید و بار دیگر آن را در کیس قرار دهید و سپس بررسی کنید که ببینید با این کار سیستم روشن می‌شود یا نه. اگر هم گرد و خاک زیادی روی مادربرد قرار گرفته، آن را تمیز کنید.
جواب ندادن باتری CMOS جدید
قبل از اینکه مرگ مادربرد را تایید کنید، بهتر است باتری CMOS آن را تعویض کنید. گاهی اوقات اتمام شارژ این باتری می‌تواند مشکلاتی را برای مادربرد ایجاد کند. معمولا بیشتر مادربردها با باتری CR2032 سازگار هستند و بعد از تعویض باتری، سیستم را روشن کنید تا ببینید آیا مشکل برطرف شده یا نه.
جواب ندادن تعویض رم و کارت گرافیک
گاهی اوقات روشن نشدن سیستم به خاطر مشکل مربوط به رم یا کارت گرافیک است. به همین خاطر در چنین شرایطی توصیه می‌شود کارت گرافیک را جدا کنید و از بین رم‌ها فقط یک قطعه را نگه دارید. اگر باز هم سیستم روشن نشد، رم موردنظر را جایگزین کنید. در صورت بوت نشدن در این شرایط، پس به احتمال زیاد مشکل اصلی مربوط به خود مادربرد است.
کار کردن قطعات در صورت استفاده با یک مادربرد دیگر
طبیعتا انجام این تست اصلا راحت نیست زیرا باید از یک مادربرد دیگر با قطعات فعلی استفاده کنید. اما اگر به یک مادربرد دیگر دسترسی دارید، می‌توانید این روش را هم امتحان کنید. البته در چنین شرایطی توصیه می‌شود از یک پاور دیگر هم استفاده کنید.
روشن نشدن سیستم در صورت کنار گذاشتن قطعات اضافی
یکی دیگر از راهکارها برای پیدا کردن منشا مشکل، کنار گذاشتن قطعات اضافی است. این یعنی صرفا پردازنده و خنک‌کننده، یک ماژول رم و پاور را نگه دارید و سعی کنید با این قطعات، سیستم را روشن کنید. اگر در چنین شرایطی سیستم بالا نمی‌آید، ممکن است با بوق‌های هشدار یا روشن شدن چراغ‌های LED در مادربرد روبرو شوید. اما اگر با این کار سیستم روشن شد، سپس تک به تک قطعات را اضافه کنید و با اضافه شدن هرکدام از این قطعات، سیستم را بار دیگر روشن کنید تا ببینید مشکل اصلی مربوط به کدام قطعه است. اما طبیعتا در همان مرحله اول اگر سیستم روشن نشد، پس به احتمال زیاد مشکل اصلی مربوط به مادربرد است.
سخن پایانی
تشخیص خرابی مادربرد کار بسیار دشواری محسوب می‌شود. به همین خاطر بسیاری از کاربران ترجیح می‌دهند همان ابتدا کامپیوتر خود را به یک تعمیرکار حرفه‌ای نشان دهند که معمولا خیلی سریع قادر به تشخیص چنین مشکلاتی هستند. اگر مشکل مادربرد چندان جدی نباشد و مثلا خرابی مربوط به یکی از چیپ‌های آن باشد، تعمیرکار متخصص احتمالا می‌تواند این مشکل را برطرف کند. اما از سوی دیگر اگر مشکل مادربرد بسیار جدی باشد، پس باید به فکر تعویض آن باشید.
- ۱۰ ویژگی مهم مادربرد که قبل از خرید باید به آن‌ها توجه کنید
منبع: MakeUseOf
نوشته ۷ نشانه که از مرگ مادربرد خبر می‌دهند اولین بار در دیجی‌کالا مگ. پدیدار شد.